czwartek, 23 maja 2013

Dzień Chłopca

          Po "Święcie Siusiaka" oczywiście czas na Dzień Chłopca obchodzony tradycyjnie piątego dnia piątego miesiąca (dawniej według kalendarza księżycowego, a obecnie piątego maja). Oficjalnie dzień ten, wolny od pracy, zwany jest Kodomo-no hi, czyli Dniem Dziecka, ale u nas na wsi, w Japonii wciąż feudalnej, istnieje wyraźny podział na Dzień Dziewczynek (Hinamatsuri) obchodzony trzeciego marca i Dzień Chłopca - piątego maja.
           Co roku przystraja się na okoliczność tego święta domy tzw. koinobori - ozdobami przedstawiającymi karpie. Według chińskich legend karpie płynące pod prąd strumienia stają się smokami 
a koinobori falując na wietrze sprawiają wrażenie jakby płynęły w powietrzu. Karpie, zwane po japońsku "koi", co zapisane innym znakiem oznacza miłość (鯉[koi] - karp; 恋[koi] - miłość), są nie tylko symbolem chłopców, ale i długowieczności, męskości, siły. Przed każdym domem, w którym mieszka mały chłopiec ustawia się pręt, do którego przymocowywane są koinobori po jednym dla każdego mężczyzny w domu.
Koinobori w parku w Minami Kiyosato

Koinobori w parku w Minami Kiyosato

         W domu zaś ustawia się lalki wojowników w zbrojach samurajskich i bohaterów z japońskich legend, np. Kintarō czy Momotarō, jako wzory do naśladowania dla chłopców oraz aby, jak wymienieni wojownicy, młodzi mężczyźni stali się w przyszłości silni, odważni i mężni. 
 
Mironek przybrany odpowiednio do sytuacji


Zestaw odświętnych ozdób Mironka (po prawej lalka Kintarō dosiadający niedźwiedzia)

By Mironek rósł silny, zdrowy i męski jak samuraj

           Najważniejszym świętem dla rodziny jest pierwszy w życiu potomka płci męskiej Dzień Chłopca, tzw. Hatsusekku, ponieważ tradycja wymaga sprosić wówczas krewnych, sąsiadów oraz osoby, z którymi ma się jakieś relacje zależności na wspólny posiłek, podczas którego, oprócz przedstawienia dziedzica rodu, jakim w feudalnym ustroju był zawsze pierworodny syn, wszyscy pijąc za zdrowie dziecka i przedłużenie rodu w linii męskiej, radośnie świętują. Chodzi oczywiście o wprowadzenie nowej, przyszłej, głowy rodu do lokalnej społeczności i poproszenie by wszyscy mieli go na uwadze.
        Być może nie do końca zrozumiale to brzmi, ale w Japonii feudalnej, jaką wciąż pozostaje nasza wieś, znajomych również się dziedziczy i jeśli moi teściowie mają z kimś jakieś relacje, to z pewnością przejąć po nich mamy je my, a następnie nasze dzieci, stąd przedstawianie naszego synka ludziom, z którymi teściowe powiązani są rozmaitymi więzami takich czy innych zależności. Oczywiście na tym poczęstunku nie było nikogo w moim wieku, jedynie babcie i dziadkowie z sąsiedztwa, czyli Dzień Chłopca swoją droga, a powiązania i koligacje swoją. 
           Na poczęstunek zazwyczaj zapraszane są osoby, które przyniosły dziecku pieniądze w specjalnej kopercie, jako prezent. Tradycja nakazuje rodzicom oddać ofiarodawcom podarek wartości mniej niż połowy otrzymanych pieniędzy, by nie urazić darczyńców przewyższeniem ich ofiarności, oraz ugoszczeniem na ww. poczęstunku. 

Pierworodny syn (mój mąż) i dumny ojciec pierworodnego syna (Mirona)

Dorośli sobie a dzieci sobie, czyli nasze dzieci podczas obchodów Hatsusekku Mironka

          Obchody Święta Chłopca biorą swój początek w VII wieku i nie przerwanie do dziś zwyczaj ten jest kultywowany w całej Japonii. Podobno również w Chinach, Korei i na Taiwanie.

wtorek, 14 maja 2013

Siusiak wychodzi na miasto! Kanamara-matsuri czyli "Festiwal Siusiaka"

           - Halo, dzień dobry, chciałam zapytać o szczegóły przebiegu obchodów festiwalu Kanamara-matsuri...
- Halo, festiwal?
- Tak, w niedzielę w Świątyni Kanayama-jinja...
- Aaa... O dwunastej Siusiak wychodzi na miasto, proszę pani...

          Mniej więcej taką rozmowę przeprowadziłam z panem z informacji turystycznej miasta Kawasaki, gdzie znajduje się owa Kanayama-jinja, w której właśnie w pierwszą niedzielę kwietnia obchodzone jest święto Kanamara-matsuri (przez lokalnych mieszkańców zwane również Kanayama-matsuri - od nazwy świątyni).
           W święcie tym nie byłoby nic nadzwyczajnego, gdyby nie ten rzeczony "siusiak, który wychodzi na miasto". 
Legenda głosi, że pewna dziewczyna miała w swoich organach rodnych zębatego demona, a ten złośliwie kastrował wszystkich jej kochanków. Zrozpaczona poszła szukać pomocy u kowala, który poruszony losem dziewczyny wykuł dla niej stalowego członka. Przyrządem tym pozbawiła ona demona zębów i od tamtej pory wiodła spokojne życie wzorowej żony oraz matki, a jej mąż nie musiał się obawiać o los swojego przyrodzenia. Lokalna świątynia wyniosła ów organ stalowy na ołtarze i po dziś dzień w mieście Kawasaki w świątyni Kanayama-jinja na pamiątkę tych wydarzcelebrowane jest święto Kanamara-matsuri.
          Obchody wyglądają lekko osobliwie, ponieważ w pierwszą niedzielę kwietnia przez miasto przechodzi procesja kapłanów, kapłanek oraz lokalnej społeczności i przyjezdnych turystów. Wszyscy obnoszą po okolicy wielkiego członka stalowego w palankinie, radośnie śpiewają, piją sake, robią zdjęcia oraz liżą lizaki w kształcie męskich i kobiecych organów płciowych. O co chodzi?

Kapłanki shinto

Kapłani oraz lokalna społeczność zaangażowana w przygotowania do święta podczas procesji

Palankin z bóstwem płodności

          Festiwal ten związany jest z jednym z najstarszych w religii shinto kultów - płodności. Nie chodzi o to, by obscenicznie czcić fallusa i wspierać tym samym wszechobecny po dziś dzień patriarchat. Ale o to, by w radosny sposób obłaskawić bóstwo płodności, tutaj ucieleśnione w postaci męskiego organu płciowego, by rodziło się wiele dzieci oraz aby małżeństwa były trwałe i zgodne. Kobiety pragnące zajść w ciążę, mężczyźni szukający żony, małżeństwa w trosce o wspólne zgodne życie, starsi i młodsi przybywają tłumnie do świątyni by pomodlić się do boga płodności o błogosławieństwo w postaci potomstwa lub po prostu o spokojne i zgodne wspólne życie. Być może zwyczaj inny niż te, do których jesteśmy przyzwyczajeni w kościele katolickim, ale intencje chyba te same.
            Z racji formy tego festiwalu stał się on również swoistą paradą homoseksualistów i transwestytów, którzy także idą w procesji niosąc swój palankin z różowym, plastikowym członkiem. Tak oto w Japonii tradycja łączy się z nowoczesnością: obok siebie w obchodach jednego z najstarszych japońskich festiwali znajdują zgodnie miejsce zwolennicy tradycyjnych rodzin i "kochający inaczej". Chyba bóg płodności wysłuchuje modlitw o zgodne życie, bo żadnych incydentów podobnych do tych z polskich parad równości nie ma. 
 
Parada transwestytów i homoseksualistów


            Takie epatowanie członkami podczas tego festiwalu nie znaczy wcale, że jego uczestnicy pozbawieni są poczucia wstydu. Celowo przytoczyłam rozmowę z panem z informacji, który słysząc, że młoda dziewczyna (mam na myśli siebie) dopytuje się o takie święto, z lekkim zakłopotaniem opowiadał mi o jego przebiegu używając właśnie tego łagodnego określenia "siusiak". 
             W Japonii religia shinto jest najstarszą i jedyną rodzimą wiarą. Człowiek składa się z ducha i z ciała i to ciało znajduje swoje miejsce w ramach religii. Wszystko w zgodzie z przyrodą, czyż nie?